Oświetlenie zapasowe to system oświetleniowy przeznaczony do użytku w sytuacjach awaryjnych, kiedy następuje przerwa w dostawie energii elektrycznej z głównego źródła zasilania. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie minimalnego poziomu oświetlenia, umożliwiającego bezpieczne opuszczenie budynku lub kontynuację niezbędnych działań.
Zastosowanie
Oświetlenie zapasowe jest stosowane w różnych obiektach, takich jak budynki użyteczności publicznej, szpitale, szkoły, obiekty przemysłowe, a także w miejscach o dużym skupisku ludzi, gdzie nagłe zaniknięcie oświetlenia może prowadzić do sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Jest to element systemów bezpieczeństwa i jest wymagane przez przepisy prawa budowlanego oraz normy bezpieczeństwa.
Rodzaje oświetlenia zapasowego
Oświetlenie zapasowe dzieli się na dwa główne rodzaje:
- Oświetlenie awaryjne – jego celem jest umożliwienie kontynuacji ważnych czynności lub zakończenia procesów produkcyjnych w przypadku nagłego zaniku oświetlenia głównego.
- Oświetlenie ewakuacyjne – zapewnia oświetlenie dróg ewakuacyjnych i wyjść ewakuacyjnych w celu bezpiecznego opuszczenia zagrożonego obszaru przez użytkowników.
Wymagania techniczne
Oświetlenie zapasowe powinno być zaprojektowane i zainstalowane w taki sposób, aby w przypadku awarii zasilania głównego, automatycznie przejmowało funkcję oświetlenia. Musi spełniać określone normy dotyczące natężenia światła i czasu działania po zaniku zasilania głównego. Czas uruchomienia oświetlenia zapasowego po wystąpieniu awarii nie powinien przekraczać kilku sekund, a czas jego pracy powinien być dostosowany do potrzeb danego obiektu, zazwyczaj wynosi od kilkudziesięciu minut do kilku godzin.
Źródła zasilania
Źródła zasilania oświetlenia zapasowego to zazwyczaj akumulatory lub agregaty prądotwórcze. Akumulatory powinny być regularnie testowane i konserwowane, aby zapewnić ich gotowość do działania w każdej sytuacji. Agregaty prądotwórcze, z kolei, wymagają regularnych przeglądów i uruchamiania próbnego.
Normy i przepisy
Oświetlenie zapasowe musi być projektowane, instalowane i utrzymywane zgodnie z obowiązującymi normami krajowymi i międzynarodowymi, takimi jak normy serii EN 50172 oraz EN 1838 w Europie. W Polsce, wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego określa Polska Norma PN-EN 50172:2004 „Systemy oświetlenia awaryjnego”. Przepisy te określają między innymi minimalne wartości natężenia oświetlenia oraz czasu jego działania.
