Przekaźnik to urządzenie elektromechaniczne, które służy do zdalnego sterowania obwodami elektrycznymi. Jego działanie polega na otwieraniu lub zamykaniu obwodów za pomocą sygnału elektrycznego. Przekaźniki są szeroko stosowane w różnych dziedzinach techniki, w tym w automatyce przemysłowej, telekomunikacji oraz w systemach oświetleniowych.
Budowa i zasada działania
Przekaźnik składa się z cewki elektromagnetycznej, rdzenia magnetycznego, jednego lub więcej zestawów styków oraz sprężyny. Gdy przez cewkę przepływa prąd, wytwarzane jest pole magnetyczne, które przyciąga ruchomy element zwany kotwicą. Kotwica ta jest połączona ze stykami, które mogą być normalnie otwarte (NO) lub normalnie zamknięte (NC). W zależności od konstrukcji przekaźnika, styki te mogą zmieniać swoje położenie pod wpływem działania pola magnetycznego, co prowadzi do otwarcia lub zamknięcia obwodu.
Rodzaje przekaźników
Przekaźniki można podzielić ze względu na różne kryteria, takie jak:
- Napięcie sterujące – przekaźniki niskonapięciowe i wysokonapięciowe.
- Prąd obciążenia – przekaźniki o małej, średniej i dużej mocy.
- Liczba styków – przekaźniki z pojedynczym lub wielokrotnym zestawem styków.
- Funkcje dodatkowe – przekaźniki czasowe, przekaźniki z blokadą, przekaźniki zabezpieczające itp.
Zastosowanie przekaźników
Przekaźniki znajdują zastosowanie w wielu systemach, gdzie wymagane jest sterowanie dużymi prądami lub napięciami przy użyciu niewielkich sygnałów sterujących. W dziedzinie elektryczno-oświetleniowej przekaźniki są wykorzystywane do zdalnego włączania i wyłączania oświetlenia, sterowania intensywnością światła oraz w systemach zarządzania budynkami (BMS). Dzięki swojej zdolności do izolacji obwodów sterujących od obwodów sterowanych, przekaźniki zapewniają bezpieczeństwo i wygodę w użytkowaniu instalacji elektrycznych.
Zalety i wady
Przekaźniki charakteryzują się prostotą konstrukcji, niezawodnością oraz łatwością integracji z różnymi obwodami elektrycznymi. Są również stosunkowo tanie i dostępne w wielu różnych konfiguracjach. Wadami przekaźników mogą być ograniczona żywotność mechaniczna, opóźnienia w działaniu spowodowane czasem potrzebnym na przemieszczenie elementów mechanicznych oraz generowanie zakłóceń elektromagnetycznych podczas przełączania.
