Rezystor jest pasywnym komponentem elektronicznym, którego główną funkcją jest opór elektryczny. Jego zadaniem jest ograniczanie przepływu prądu w obwodzie elektrycznym oraz rozpraszanie mocy elektrycznej. Rezystory są niezbędnym elementem w projektowaniu i budowie układów elektronicznych, zarówno analogowych, jak i cyfrowych.
Budowa i działanie
Rezystory składają się z materiału o określonej rezystancji, która jest mierzona w omach (Ω). Materiał ten może być wykonany z różnych substancji, w tym z węgla, metalu lub tlenku metalu, a także może przyjmować różne formy, takie jak warstwowe, drutowe czy foliowe. Rezystancja rezystora zależy od jego długości, przekroju, rodzaju materiału oraz temperatury.
Zgodnie z prawem Ohma, rezystor w obwodzie elektrycznym powoduje spadek napięcia (V) proporcjonalny do przepływającego przez niego prądu (I), zależny od wartości rezystancji (R), zgodnie z równaniem V = IR.
Typy rezystorów
Rezystory można podzielić na stałe i zmienne. Rezystory stałe mają niezmienioną wartość rezystancji, podczas gdy rezystory zmienne (potencjometry, reostaty) pozwalają na regulację wartości rezystancji w trakcie działania urządzenia.
Innym kryterium podziału jest tolerancja, czyli dopuszczalne odchylenie wartości rezystancji od nominalnej. Rezystory precyzyjne mają bardzo niską tolerancję, natomiast rezystory ogólnego zastosowania mogą mieć tolerancję na poziomie kilku procent.
Zastosowanie
Rezystory znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach elektroniki i elektrotechniki. Są wykorzystywane do:
- ograniczania prądu w obwodach LED i innych urządzeń półprzewodnikowych,
- dzielenia napięcia w dzielnikach napięcia,
- filtrowania sygnałów w układach analogowych,
- ustawiania poziomów sygnałów w układach cyfrowych,
- rozpraszania mocy w postaci ciepła.
Parametry rezystorów
Podstawowymi parametrami, które określają rezystory, są:
- wartość rezystancji (Ω),
- moc (W), określająca ile mocy rezystor może rozproszyć bez uszkodzenia,
- tolerancja (%), określająca dopuszczalne odchylenie od nominalnej wartości rezystancji,
- współczynnik temperaturowy, który określa, jak rezystancja zmienia się wraz ze zmianą temperatury.
Oznaczenia rezystorów
Rezystory są oznaczane za pomocą kodu kolorów, cyfr lub liter, które wskazują ich wartość rezystancji, tolerancję i czasami inne parametry. Kod kolorów składa się z pasków kolorowych naniesionych na korpus rezystora, gdzie każdy kolor odpowiada określonej cyfrze lub mnożnikowi.
Normy i standardy
Rezystory są produkowane zgodnie z międzynarodowymi normami, takimi jak normy serii IEC 60062, które określają m.in. oznaczenia kolorystyczne i wymiary. Dzięki temu są one uniwersalne i mogą być stosowane w różnych urządzeniach na całym świecie.
