Świetlówka kompaktowa, znana również jako kompaktowa lampa fluorescencyjna (CFL – Compact Fluorescent Lamp), jest rodzajem energooszczędnego źródła światła wykorzystywanego w oświetleniu domowym i komercyjnym. Jest to rodzaj lampy fluorescencyjnej, która została zaprojektowana tak, aby zastąpić tradycyjne żarówki żarnikowe, oferując dłuższą żywotność i niższe zużycie energii.
Budowa i zasada działania
Świetlówka kompaktowa składa się z małej, zwiniętej lub składanej rurki fluorescencyjnej zawierającej niewielką ilość rtęci oraz gaz szlachetny, zazwyczaj argon, oraz zintegrowanego układu elektronicznego, który zapewnia odpowiednie warunki do zapłonu i pracy lampy. Rurka pokryta jest fosforem, który pod wpływem promieniowania ultrafioletowego emitowanego przez gaz pod wpływem wyładowań elektrycznych, świeci widzialnym światłem.
Zalety i wady
Zalety:
- Energooszczędność. Świetlówki kompaktowe zużywają około 60-80% mniej energii niż tradycyjne żarówki żarnikowe o porównywalnej jasności.
- Dłuższa żywotność. Żywotność świetlówek kompaktowych jest znacznie dłuższa niż żarówek żarnikowych, często wynosi od 6 000 do 15 000 godzin.
- Zmniejszenie emisji CO2. Ze względu na niższe zużycie energii, świetlówki kompaktowe przyczyniają się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
Wady:
- Zawartość rtęci. Świetlówki kompaktowe zawierają niewielkie ilości rtęci, co może stanowić zagrożenie dla środowiska, jeśli nie są prawidłowo utylizowane.
- Czas rozruchu. Niektóre modele CFL mogą mieć opóźniony czas rozruchu lub potrzebują czasu, aby osiągnąć pełną jasność.
- Wrażliwość na częste włączanie i wyłączanie. Częste włączanie i wyłączanie może skrócić żywotność świetlówki kompaktowej.
Zastosowanie
Świetlówki kompaktowe są szeroko stosowane w gospodarstwach domowych, biurach, sklepach i innych miejscach, gdzie wymagane jest energooszczędne oświetlenie. Są dostępne w różnych kształtach, rozmiarach i temperaturach barwowych, co pozwala na ich zastosowanie w różnorodnych oprawach oświetleniowych.
Utylizacja
Z uwagi na obecność rtęci, świetlówki kompaktowe powinny być utylizowane w specjalnych punktach zbiórki odpadów niebezpiecznych lub recyklingu. Niewłaściwa utylizacja może prowadzić do uwolnienia rtęci do środowiska, co jest szkodliwe dla zdrowia ludzi i fauny.
