Zapłonnik to element wykorzystywany w technice oświetleniowej, którego głównym zadaniem jest umożliwienie zapłonu lamp wyładowczych, takich jak świetlówki lub lampy sodowe niskiego ciśnienia. Jest to urządzenie elektryczne, które generuje wysokie napięcie niezbędne do inicjacji wyładowania w gazie znajdującym się wewnątrz lampy.
Budowa i zasada działania
Zapłonnik składa się z kilku podstawowych elementów, takich jak kondensator, cewka indukcyjna oraz bimetaliczny przełącznik. Zasada działania zapłonnika polega na stworzeniu krótkotrwałego impulsu wysokiego napięcia, który jest wystarczający do zjonizowania gazu i wytworzenia ścieżki przewodzenia dla prądu elektrycznego w lampie.
Po włączeniu zasilania, prąd przepływa przez cewkę indukcyjną, tworząc pole magnetyczne. Wzrost pola magnetycznego powoduje indukowanie napięcia w kondensatorze, który zaczyna się ładować. Gdy napięcie na kondensatorze osiągnie wystarczająco wysoki poziom, bimetaliczny przełącznik zamyka obwód, co prowadzi do gwałtownego rozładowania kondensatora. Powstały w ten sposób impuls wysokiego napięcia jest przekazywany do elektrod lampy, co inicjuje wyładowanie i zapłon gazu.
Typy zapłonników
Istnieją różne typy zapłonników, dostosowane do różnych rodzajów lamp wyładowczych. Najczęściej spotykane to:
- Zapłonnik jednoimpulsowy – generuje jednorazowy impuls wysokiego napięcia.
- Zapłonnik wieloimpulsowy – generuje serię impulsów, co zwiększa prawdopodobieństwo zapłonu lampy.
- Zapłonnik elektroniczny – wykorzystuje układy elektroniczne do generowania impulsów, co pozwala na bardziej precyzyjne sterowanie procesem zapłonu.
Zastosowanie
Zapłonnik jest niezbędnym elementem w układach oświetleniowych wykorzystujących lampy wyładowcze. Bez zapłonnika lampy takie nie mogłyby rozpocząć pracy, ponieważ nie wytworzyłyby się warunki niezbędne do przepływu prądu przez gaz. Zapłonnik znajduje zastosowanie w oświetleniu ulicznym, przemysłowym, reklamowym oraz w innych systemach oświetleniowych, gdzie stosuje się lampy wyładowcze.
Wymiana i konserwacja
Zapłonnik jest elementem, który może ulec zużyciu i wymaga okresowej wymiany. Objawami zużycia zapłonnika mogą być problemy z zapłonem lampy, migotanie światła lub całkowity brak możliwości uruchomienia lampy. Wymiana zapłonnika jest stosunkowo prosta i zazwyczaj nie wymaga interwencji specjalisty, jednak należy pamiętać o zachowaniu ostrożności i odłączeniu zasilania przed przystąpieniem do prac.
