Lampa fluorescencyjna jest urządzeniem oświetleniowym, które wykorzystuje zjawisko fluorescencji do emisji światła. Jest to rodzaj lampy wyładowczej, w której światło powstaje w wyniku pobudzenia atomów gazu znajdującego się w szklanej rurze, co prowadzi do emisji fotonów podczas powrotu elektronów do stanu podstawowego.
Budowa i zasada działania
Lampa fluorescencyjna składa się z długiej, wąskiej rury szklanej, która jest wypełniona gazem, najczęściej argonem z niewielką domieszką rtęci. Wewnętrzna powierzchnia rury pokryta jest fosforem, który jest zdolny do fluorescencji. Na obu końcach rury znajdują się elektrody, które inicjują wyładowanie elektryczne w gazie.
Gdy przez lampę przepływa prąd elektryczny, elektrony są przyspieszane i zderzają się z atomami rtęci, powodując ich wzbudzenie. Wzbudzone atomy rtęci emitują promieniowanie ultrafioletowe (UV) podczas powrotu do stanu podstawowego. Promieniowanie UV jest następnie pochłaniane przez fosfor, który w rezultacie emituje światło widzialne.
Typy lamp fluorescencyjnych
Lampy fluorescencyjne występują w różnych kształtach i rozmiarach, w tym jako proste rury (często nazywane świetlówkami), kołowe lub kompaktowe lampy fluorescencyjne (CFL – Compact Fluorescent Lamps). Kompaktowe lampy fluorescencyjne są zaprojektowane tak, aby pasowały do standardowych oprawek żarówek i są często używane jako energooszczędna alternatywa dla tradycyjnych żarówek.
Zalety i zastosowanie
Lampy fluorescencyjne są cenione za ich energooszczędność i długą żywotność w porównaniu do tradycyjnych żarówek. Zużywają one około 20-40% mniej energii elektrycznej i mogą trwać do 20 000 godzin, co sprawia, że są popularnym wyborem w biurach, szkołach, obiektach przemysłowych oraz w oświetleniu domowym.
Kwestie środowiskowe i utylizacja
Lampy fluorescencyjne zawierają niewielkie ilości rtęci, co stanowi potencjalne zagrożenie dla środowiska, jeśli nie są prawidłowo utylizowane. W wielu krajach istnieją specjalne programy recyklingu lamp fluorescencyjnych, które mają na celu bezpieczne odzyskiwanie rtęci i innych materiałów.
Efektywność i barwa światła
Efektywność lamp fluorescencyjnych jest mierzona w lumenach na wat (lm/W) i jest zazwyczaj wyższa niż w przypadku tradycyjnych żarówek. Barwa światła emitowanego przez lampy fluorescencyjne może być różna i jest określana przez skład chemiczny fosforu. Dostępne są różne temperatury barwowe, od ciepłych białych po zimne białe i światło dzienne, co pozwala na ich zastosowanie w różnorodnych warunkach oświetleniowych.
