Świetlówka, znana również jako lampa fluorescencyjna, jest rodzajem lampy wyładowczej, która wykorzystuje zjawisko fluorescencji do wytwarzania widzialnego światła. Świetlówki są szeroko stosowane w oświetleniu komercyjnym, przemysłowym i domowym ze względu na ich wyższą efektywność energetyczną i dłuższą żywotność w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami wolframowymi.
Budowa i zasada działania
Świetlówka składa się z długiej, wąskiej rurki szklanej, która jest wypełniona gazem (zazwyczaj mieszaniną argonu i niewielkiej ilości rtęci). Wewnątrz rurki znajdują się elektrody, które są umieszczone na obu końcach. Wewnętrzna powierzchnia rurki pokryta jest fosforem, który jest materiałem zdolnym do fluorescencji.
Dowiedz się więcej
Gdy przez świetlówkę przepływa prąd elektryczny, elektrody jonizują gaz, co prowadzi do powstania plazmy i emisji promieniowania ultrafioletowego (UV) przez atomy rtęci. Promieniowanie UV uderza w powłokę fosforową, powodując jej świecenie i wytwarzanie widzialnego światła.
Typy świetlówek
Świetlówki występują w różnych kształtach i rozmiarach, w tym:
- Liniowe świetlówki – najczęściej stosowane w oświetleniu biurowym i przemysłowym, mają kształt długich prostokątnych rurek.
- Świetlówki kompaktowe (CFL) – mniejsze i skręcone wersje świetlówek, zaprojektowane do zastępowania tradycyjnych żarówek w gniazdach śrubowych lub bagnetowych.
- Świetlówki kołowe i U-bent – specjalne formy świetlówek stosowane w niektórych zastosowaniach oświetleniowych.
Zalety i wady
Świetlówki są cenione za ich efektywność energetyczną, ponieważ zużywają znacznie mniej energii niż żarówki wolframowe o porównywalnej jasności. Mają również dłuższą żywotność, co oznacza, że rzadziej wymagają wymiany. Jednakże, zawierają one rtęć, która jest toksyczna i wymaga specjalnych procedur utylizacji. Ponadto, świetlówki mogą być mniej efektywne w niskich temperaturach i mogą mieć opóźniony czas rozruchu.
Utylizacja
Ze względu na obecność rtęci, świetlówki muszą być utylizowane w odpowiedni sposób, aby zapobiec uwalnianiu rtęci do środowiska. Wiele krajów wprowadziło przepisy dotyczące recyklingu świetlówek, które wymagają od konsumentów oddawania zużytych lamp do odpowiednich punktów zbiórki.
Zastosowanie
Świetlówki są powszechnie stosowane w różnych aplikacjach oświetleniowych, od domowych po przemysłowe, w tym w biurach, szkołach, magazynach, sklepach i wielu innych miejscach, gdzie wymagane jest energooszczędne i długotrwałe oświetlenie.
